Kostrzyn

Trasy komunikacyjne:
Nowe Miasto <> Brama Berlińska
W ruinach starówki wciąż można znaleźć pozostałości torów.

Dane kluczowe:
W 1903 roku w Kostrzynie powstała trasa kolei konnej, która była czynna przez 20 lat (do 1923r.). Drugi epizod tramwajowej historii miasta również trwał tylko 20 lat: od 1925r. do 1945r. pomiędzy Starym i Nowym Miastem kursował elektryczny tramwaj. Około 1934 roku w Kostrzynie były trzy linie tramwajowe:
Most przez Kanał Odpływowy <> Rynek <> Gwiazda <> Dworzec Nowe Miasto,
Most przez Kanał Odpływowy <> Rynek <> Gwiazda <> Urząd Skarbowy i Gwiazda <> Las Miejski
Podczas wojny wagony tramwajowe miały zostać dostarczone do Bremerhaven i do Poznania. 

Historia
Tramwaj rozpoczynał swoją trasę na dawnym Dworcu Kostrzyńskim, którzy znajdował się w Nowym Mieście i dlatego też nazywał się Dworzec Główny Kostrzyn Nowe Miasto. Ponieważ dziś w Kostrzynie już nie ma Starego Miasta, nazywa się teraz po prostu Kostrzyn. Kostrzyn był i nadal jest znaczącym węzłem kolejowym. Tutaj przecina się dawna kolej wschodnia i kolej Szczecin-Wrocław. Poza tym, Kostrzyn był pruskim miastem-twierdzą.

Od Dworca Głównego tramwaj jechał przez ul. Dworcową, przecinał Wartę i dojeżdżał do Starego Miasta, w którym musiał przemierzyć tak zwaną Twierdzę Brandenburg - której pojedyncze części nosiły własne nazwy - przez Bramę Berlińską.


Ten przejazd jest widoczny i dzisiaj, gdy przekracza się granicę w Kostrzynie. Po przemierzeniu Starego Miasta i Rynku tramwaj docierał przez Most nad Odrą do Wyspy Odrzańskiej, która dzisiaj należy do terenu Niemiec, ale nie jest już zamieszkana.
Przy koszarach (które widać także dzisiaj) skręcał w prawo i po kilkuset metrach docierał do Dworca Kostrzyn – Stare Miasto, które również jest pozostawione w ruinie.

Od marca 1945r. szalały walki o Kostrzyn i gdy Armia Czerwona 30. marca ostatecznie podbiła miasto, było ono całkowicie zniszczone. Ponieważ z powodu ogromnych zniszczeń miasta w ogóle nie chciano odbudowywać, kamienie potrzebne do odbudowy zawieziono do Polski Centralnej. Dopiero w latach 50. Kostrzyn – Nowe Miasto został ponownie wzniesiony, gdyż zarówno urządzenia kolejowe i przemysłowe miasta, jak i port przetrwały wojnę względnie bez uszczerbku. Stare Miasto pozostało nienaruszone jako gruzowisko. Jeszcze tylko piwnice i ruiny domów, jak i wciąż widoczne linie tramwajowe (częściowo z szynami) świadczą o tym, że kiedyś, przed ponad sześćdziesięcioma laty, tętniło tutaj miejskie życie.


Tekst: Thorsten Bartel


Übersichtskarte
(braun eingezeichnet: die stillgelegte Straßenbahn)


Fotos


Oderbrücke mit Straßenbahn, Quelle: Csallner, H. (2002): Bilder aus Ostbrandenburg, Dörfler Verlag Eggolsheim, ISBN 3-89555-039-6 - mit freundlicher Genehmigung


ebenso, Quelle: Csallner, H. (2002): Bilder aus Ostbrandenburg, Dörfler Verlag Eggolsheim, ISBN 3-89555-039-6 - mit freundlicher Genehmigung


Der 1945 zerstörte Marktplatz der Altstadt mit Straßenbahn, Quelle: Csallner, H. (2002): Bilder aus Ostbrandenburg, Dörfler Verlag Eggolsheim, ISBN 3-89555-039-6 - mit fr. Genehmigung


Das Berliner Tor, Quelle: Csallner, H. (2002): Bilder aus Ostbrandenburg, Dörfler Verlag Eggolsheim, ISBN 3-89555-039-6 - mit fr. Genehmigung


Festungswerk "Hoher Cavalier" mit Straßenbahn, Quelle: Csallner, H. (2002): Bilder aus Ostbrandenburg, Dörfler Verlag Eggolsheim, ISBN 3-89555-039-6 - mit fr. Genehmigung


Der Hauptbahnhof in der Küstriner Neustadt, Quelle: Csallner, H. (2002): Bilder aus Ostbrandenburg, Dörfler Verlag Eggolsheim, ISBN 3-89555-039-6 - mit fr. Genehmigung


Die Kaserne des 48. Infanterie-Regiments in Küstrin-Neustadt mit Pferde-Straßenbahn im Vordergrund, Quelle: Csallner, H. (2002): Bilder aus Ostbrandenburg, Dörfler Verlag Eggolsheim, ISBN 3-89555-039-6 - mit fr. Genehmigung


Pferdebahn, 1903, Sammlung Jüttemann


Markt, 1938, Sammlung Jüttemann


Warthebrücke, 1928, Sammlung Jüttemann


Markt, 1930, Sammlung Jüttemann


Plantagenstr., 1929, Sammlung Jüttemann